ເດືອນ 4 ບຸນພະເຫວດ ຫຼື ບຸນມະຫາຊາດ

ບຸນພະເຫວດ ບາງທ້ອງຖິ່ນຮ້ອງວ່າ: "ບຸນມະຫາຊາດ" ເປັນບຸນໜຶ່ງ ຊຶ່ງເນັ້ນໜັກໄປໃນການຟັງເທດເປັນຕົ້ນຕໍ ຂອງອອກຕົນຍາດໂຍມ (ຊາວບ້ານ). ການເຮັດບຸນພະເຫວດໃນເມື່ອກ່ອນ ເພິ່ນຈັດໃນສາມມື້ ສາມຄືນ, ມິີການຄົບງັນ ແລະ ການລະຫຼິ້ນແບບພື້ນເມືອງຕ່າງໆ, ຖືວ່າເປັນ ບຸນໃຫຍ່ຂອງຊາວບ້ານ. ໜັງສືທີ່ໃຊ້ເທດ ແມ່ນໜັງສືພະເຫວດ ໂດຍແມ່ນນັກປາດອາຈານລາວເປັນຜູ້ແຕ່ງ ມີສຳນວນອ່ອນຫວານ, ສຳຜັດມ່ວນ ເທດງ່າຍ, ເຂົ້າໃຈງ່າຍ. ການເຮັດບຸນພະເຫວດ ເພິ່ນນິຍົມກັນເຮັດແຕ່ເດືອນ 4 ຫາ ເດືອນ 6 ລາວ ເຊິ່ງກົງກັບເດືອນເມສາ ແລະ ພຶດສະພາຂອງທຸກໆປີ. ຈະເປັນຂ້າງຂຶ້ນ ຫຼື ຂ້າງແຮມກໍໄດ້. ມູນເຫດແຫ່ງການເຮັດບຸນພະເຫວດໃນຕຳນານມະໄລໝື່ນມະໄລແສນກ່າວວ່າ: "ພະມະໄລເຖຣະເຈົ້າ ໄດ້ຂຶ້ນໄປຍັງຊັ້ນດາວະດິງ ເພື່ອໄຫວ້ພະທາດເກດແກ້ວຈຸລະມະນີ, ຕ່າງຝ່າຍກໍ່ໄດ້ແລກປ່ຽນ ສົນທະນາກັນໃນບັນຫາຕ່າງໆ. ພະມະໄລ ໄດ້ຖາມ ພະສີອານວ່າ ມະນຸດໃນໂລກນີ້ຈະເຮັດບຸນກຸສົນອັນໃດ ຈິ່ງໄດ້ພົບກັບສາສະໜາຂອງ ພະສີອະຣິຍະ ແລະ ໄດ້ຄຳຕອບວ່າ ໃຫ້ມະນຸດຟັງເທດມະຫາເຫວດ ຈົບໃນມື້ໜຶ່ງວັນດຽວ ຈິ່ງຈະໄດ້ພົບເຮົາ". ດັ່ງນັ້ນຈິ່ງມີການເທດມະຫາເຫວດມາ ເທົ່າທຸກວັນນີ້.

ພິທີເຮັດບຸນຟັງເທດ ລຳພະເຫວດ ກ່ອນມື້ຈັດງານບຸນ ພະສົງສາມະເນນ ພ້ອມເຖົ້າແກ່ສາລະວັດ ຈະແບ່ງໜັງສືພະເຫວດອອກເປັນກັນນ້ອຍກັນໃຫຍ່, ແລ້ວເຮັດໃບດີກາ ພ້ອມທັງໜັງສືແຕ່ລະຜູກສົ່ງໄປນິມົນພະສົງຫົວວັດຕ່າງໆ. ເມື່ອໃຫ້ຈະຮອດມື້ຟັງເທດອີກ 3 ວັນ, ຢູ່ວັດຈະມີການເຮັດອະນາໄມເດີ່ນວັດ. ຫໍແຈກກຸຕິວິຫານຕ່າງໆ, ປຸກຜາມເພື່ອຮັບຮອງພະຫົວວັດຕ່າງໆທີ່ມາຮ່ວມ; ສ່ວນຊາວບ້ານຈະຫ້າງຫາກະກຽມເຄື່ອງຢູ່ຂອງກິນຕ່າງໆ. ພໍຮອດມື້ຕັ້ງບຸນມື້ທຳອິດ ຊາວບ້ານພ້ອມດ້ວຍພະສົງຈະມີການແຫ່ຜ້າພະເຫວດ ຫຼື ແຫ່ພະເຫວດເຂົ້າເມືອງ, ແຫ່ພະອຸປະຄຸດເພື່ອໃຫ້ມາຄຸ້ມຄອງໃນງານບຸນ. ມື້ທີສອງຂອງງານບຸນເປັນມື້ເຕົ້າໂຮມພະສົງຫົວວັດຕ່າງໆ ທີ່ຖືກນິມົນໃຫ້ມາຮ່ວມ, ພະສົງ ແລະ ຊາວບ້ານ ຂະມີການອອກ ຕ້ອນຮັບພະສົງ ແລະ ຍາດໂຍມທີ່ມາຈາກຫົວວັດຕ່າງໆ, ຕອນຄ່ຳຄືນຈະມີການທຳພິທີທາງສາສະໜາ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນໄຫວ້ພະຮັບສິນ, ສູດໄຊຍະມຸງຄຸນ ແລະ ອື່ນໆ. ມີການຈັດຕັ້ງມ່ວນຊື່ຶນດ້ວນສິລະປະ ແລະ ລະຫຼິ້ນຕ່າງໆ ຕາມປະສາພຶ້ນບ້ານ. ຕອນເຊົ້າຂອງວັນໃໝ່ ຄືເລີ່ມຕັ້ງແຕ່ 4 ໂມງ ເຊົ້າຈະມີການຟັງທຳເລື່ອງພະເຫວດ ຈົນຮອດຄ່ຳຈຶ່ງສຸດ ແລະ ມີການຈັດງານມ່ວນຊື່ນຕໍ່, ຕອນເຊົ້າມື້ໃໝ່ຈະມີການຕັກບາດພະທີ່ມາຈາກຫົວເມືອງຕ່າງໆ ມັດຂໍ່ຕໍ່ແຂນອວຍໄຊໃຫ້ພອນເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນລ້ຽງແຂກ ເປັນອັນວ່າໝົດພິທີໃນການເຮັດບຸນພະເຫວດ.